XIX - XX wiek
1830 - rozpoczęcie "romantycznej restauracji"
1882-1921 - odbudowa Zamku pod kierunkiem K. Steinbrechta
17 marca 1945 - zdobycie Malborka przez wojska radzieckie i przekazanie go władzom PRL
1945-1950 - filia Muzeum Wojska Polskiego
1961 - powstanie Muzeum Zamkowego w Malborku
1997 - wpisanie na listę UNESCO
Następuje teraz okres nazwany "romantyczną restauracją". Jednocześnie zaczęto na zamku gromadzić i wystawiać zbiory o charakterze muzealnym. Dopiero jednak metodyczne badania archeologiczno-architektoniczne Konrada Steinbrechta pozwoliły przeprowadzić wielką restaurację całego zespołu zamkowego. W latach 1882-1921 na podstawie wykonanych przez niego szkiców przeprowadzono odbudowę Zamku. Po śmierci Steinbrechta jego dzieło, aż do 1944 roku, kontynuował jego uczeń, Bernard Schmid. To dzięki pracy tych dwóch ludzi Zamek odrestaurowano do stanu ze średniowiecza. Przyjęty program zrealizowano prawie w całości. prace przerwano na skutek zbliżającego się frontu.
W czerwcu 1944 roku dowództwo wojsk niemieckich ogłosiło Malbork twierdzą i obsadziło oddziałami SS. Walki trwały od stycznia do początków marca 1945 roku. W wyniku działań wojennych zniszczono w 50% jeden z najcenniejszy zabytków architektury obronnej w Europie.
Od czerwca 1945 roku zamek otoczono opieką. W latach 1945-50 zamek zostaje filią Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. W 1959 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki oddaje zamek w gestię Zarządu Urządzeń Turystycznych.
Od 1957 roku zamkiem opiekuje się malborski oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Jednocześnie trwają prace konserwatorskie pod kierunkiem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z Gdańska. W 1956 roku powstaje Społeczny Komitet Odbudowy Zamku.1 stycznia 1961 roku powołano Muzeum Zamkowe w Malborku. Decyzję tą przyspieszył wybuch 7 września 1959 roku groźnego pożaru dachów skrzydeł zachodniego i północnego. 3 lipca 1965 roku w odbudowanym częściowo skrzydle wschodnim otwarto wystawę bursztynów, która do dziś przyciąga tłumy turystów.
W grudniu 1997 roku Zamek w Malborku został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Przed kilkoma laty naprzeciw najcenniejszego fragmentu Zamku Malborskiego, za zgodą władz miejskich, ustawiono pływający ponton mieszczący na swym pokładzie restaurację. Potężne gabaryty oraz miejsce cumowania tego obiektu zakłóciły harmonię ukształtowanej przed wiekami panoramy zachodniej malborskiej warowni. Najwyższe dobro kultury - zachodnia elewacja Pałacu Wielkich Mistrzów - chronione prawem międzynarodowym, jakim jest Lista Świtowego Dziedzictwa Kulturowego, zeszpecone zostało nierozważnymi decyzjami administracyjnymi. Każdy amator pamiątkowego zdjęcia zachodniej panoramy zamku malborskiego ma na swym fotogramie szpecącą dominantę pontonu - restauracji. Na nic zdają się zabiegi mające usunąć ten szpecący dodatek - "kwiatek przy kożuchu" pozostaje niezniszczalny.
Od 2000 roku w drugiej połowie lipca odbywa się przy Zamku impreza pod tytułem "Oblężenie Malborka". Jest to ogromna atrakcja turystyczna. W tych dniach w Malborku odbywa się jarmark rzemiosł średniowiecznych, turniej rycerski, łuczniczy i kuszniczy. Wieczorem na wałach von Plauena (wschodnia strona Zamku) odgrywane jest oblężenie twierdzy przez wojska polskie i litewskie z 1410 roku. Na "Oblężenie.." przybywają do Malborka bractwa rycerskie z całej Polski, trafiają się też goście zagraniczni, dlatego impreza ta jest naprawdę warta zobaczenia.
